Wniosek o ogłoszenie upadłości osoby posiadającej nieruchomość obciążoną hipoteką
W postępowaniu upadłościowym osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej nie ma zastosowania art. 13 ust 2 pr. Up., który umożliwia sądowi oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek dłużnika obciążony jest m.in. hipoteka w efekcie posiadanie przez konsumenta wyłącznie majątku obciążonego hipoteka lub zastawem nie stanowi przeszkody do ogłoszenia upadłości.
Konsument będzie miał interes w złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości gdy przewiduje, że kwota uzyskana ze sprzedaży majątku np. mieszkania lub domu nie wystarczy na całkowite zaspokojenie zobowiązań. W przeciwnym razie konsument mógłby dokonać sprzedaży nieruchomości i zaspokoić samodzielnie wierzyciela bez konieczności i potrzeby inicjowania postępowania upadłościowego.
Z sumy uzyskanej z likwidacji nieruchomości zostanie wydzielona kwota konieczna do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu w wysokości odpowiadającej przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od 12 do 24 miesięcy.
Kwotę wydzieloną na zaspokojenie tych potrzeb określi sędzia - komisarz na wniosek upadłego, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu, zdolności zarobkowe upadłego, sumę uzyskaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego(w postępowaniu upadłościowym z likwidacji uzyskiwane będą sumy mniejsze niż rynkowe) lub domu jednorodzinnego oraz opinię syndyka. Mieszkanie, którego wartość w przypadku sprzedaży na wolnym rynku wynosi 400 000 zł prawdopodobnie będzie sprzedane w postępowaniu upadłościowym ( z uwagi na szybka, wymuszona sprzedaż) za kwotę ok 320 000 zł. z sumy tej zostaną odliczone bezpośrednie koszty sprzedaży (koszty wyceny, obwieszczeń) czyli ok. 10000 zł. Następnie od sumy uzyskane ze sprzedaży zostaną odliczone ogólne koszty postępowania upadłościowego (wynagrodzenie syndyka i jego koszty administracyjne), koszty utrzymania nieruchomości za okres po ogłoszeniu upadłości, w tym koszty jego ubezpieczenia, podatki, czynsz). Nie więcej niż 10 proc. Z sumy uzyskanej ze sprzedaży mieszkania czyli 32 000 zł. W końcu też sędzia komisarz może określić kwotę na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu na kwotę 1500 zł miesięcznie i uznać zasadność uwzględniania maksymalnego okresu dopuszczalnego przez ustawę, czyli 24 miesięcy (łącznie 36 000 zł). W efekcie bank otrzyma jedynie 242 000 ł przy wyjściowej rynkowej wartości mieszkania 400 000 zł (zatem ban otrzyma jedynie zaspokojenie na poziomie ok 60% wartości rynkowej przedmiotu zabezpieczenia.) Jeżeli dodamy do tego, że nieruchomość ta w momencie ogłoszenia upadłości była wyceniona na 500 000 zł , wówczas uzyskujemy obraz tego , jak bardzo może również z przyczyn ekonomicznych, zależeć samemu kredytodawcy, aby kredytobiorca wciąż realizował zobowiązania z tytułu umowy kredytu, nawet jeśli warunki spłaty będą musiały być zmienione na bardziej dogodne. Powyższe wskazuje, że w przypadku osób posiadających nieruchomość zabezpieczoną hipoteką najbardziej prawdopodobne będzie zawarcie przez konsumenta układu z wierzycielami, na podstawie którego upadły będzie miał możliwość zachowania swojego mieszkania czy domu. (za: Upadłość konsumencka, Wzory pism, orzeczeń z komentarzami, Wolters Kluwer, Warszawa 2016)
